Ngày 31/5/2025, toàn thế giới cùng hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá với chủ đề: “Vạch trần sự hấp dẫn giả tạo”, nhằm lên án và phản bác các chiêu trò tiếp thị sai lệch, đánh lừa người tiêu dùng – đặc biệt là giới trẻ – từ các sản phẩm thuốc lá và thuốc lá thế hệ mới.
Trong bối cảnh hiện nay, ngành công nghiệp thuốc lá đang chuyển hướng quảng bá các sản phẩm như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng bằng hình ảnh hiện đại, mùi vị thơm nhẹ, màu sắc bắt mắt... nhằm tạo ảo giác về sự “an toàn” và “ít độc hại”. Thực chất, đây là những sản phẩm gây nghiện và ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, đặc biệt là tim mạch, hô hấp, thần kinh và hệ miễn dịch – nhất là ở người trẻ tuổi.
1. Tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe nghiêm trọng như thế nào?
Trong thuốc lá có rất nhiều chất gây hại đối với sức khỏe, tác động trực tiếp đến hệ hô hấp, đặc biệt là phổi và lâu dài sẽ gây nên các bệnh mạn tính nguy hiểm như:
1.1. Ung thư
Tác hại của thuốc lá không chỉ đối với người hút trực tiếp mà còn cả người hít khói thuốc thụ động. Các thành phần ở trong khói thuốc sẽ gây tổn hại đến các tế bào phổi. Lâu dần sẽ hình thành các tổn thương và phát triển thành tế bào ung thư.
1.2. Các bệnh lý liên quan đến tim mạch
Bên cạnh ung thư thì những bệnh lý về tim mạch cũng là một tác hại khôn lường khác do thuốc lá gây nên. Monoxit Carbon (khí CO) có nồng độ cao trong khói thuốc lá sẽ hấp thụ vào máu, gắn Hemoglobin trong hồng cầu (có tác dụng vận chuyển oxy đến các tổ chức) với CO mạnh gấp 200 lần so với gắn oxy. Vậy nên dẫn đến giảm lượng oxy chuyển đến tổ chức, gây thiếu máu tổ chức và góp phần ảnh hưởng rất xấu với sức khỏe tim mạch. Những yếu tố này sẽ khiến cho cholesterol ở trong máu bám vào thành mạch và tạo nên các mảng xơ vữa làm hẹp và tắc nghẽn mạch máu. Tình trạng này sẽ khiến bệnh nhân bị co thắt lồng ngực hoặc nhồi máu cơ tim, nghiêm trọng hơn là đột quỵ.
Ngoài ra, ocid cacbon ở trong khói thuốc cũng sẽ khiến nồng độ oxy trong máu suy giảm và khiến tim đập nhanh hơn. Điều này sẽ khiến huyết áp tăng cao và tạo áp lực lên tim khiến tim cơ thắt hoặc hoạt động nhanh hơn tạo nên các hậu quả khôn lường.
1.3. Tác hại đối với mẹ bầu
Mẹ bầu khi hít khói thuốc thụ động cũng sẽ bị ảnh hưởng không tốt. Em bé sẽ nhẹ cân khi được sinh ra do khói thuốc làm quá trình phát triển của bé ở trong bụng mẹ chậm lại.
Làm tăng nguy cơ sinh non và em bé có vấn đề về sức khỏe. Khói thuốc lá có thể làm ảnh hưởng đến sự phát triển của phổi và não của thai nhi, làm tăng nguy cơ xuất hiện các dị tật bẩm sinh. Mẹ bầu hút thuốc lá khi mang thai khiến trẻ sơ sinh tiếp xúc với thuốc lá khi còn quá nhỏ làm tăng nguy cơ bị đột tử đối với em bé.
1.4. Những tác hại khác
Bên cạnh những tác hại của thuốc lá nghiêm trọng đối với sức khỏe kể trên thì người hút thuốc lá còn có thể gặp phải một số vấn đề như sau:
+ Vàng răng.
+ Hơi thở nặng mùi.
+ Dễ mắc các bệnh lý về mắt như đục thủy tinh thể, thoái hóa võng mạc, suy giảm thị lực,...
+ Hen suyễn.
+ Loãng xương.
+ Đẩy nhanh quá trình lão hóa.
+ Mãn kinh sớm ở phụ nữ.
+ Rối loạn cương dương ở nam giới.
2. “Hút thuốc lá thụ động”
Tác hại của thuốc lá không chỉ đối với người hút mà người hít phải khói thuốc thụ động cũng bị ảnh hưởng. Khói và cả hơi thuốc lá đều là những tác nhân nguy hiểm đối với sức khỏe của con người, nhất là trẻ em, phụ nữ đang mang thai và người lớn tuổi.
Hút thuốc thụ động là một trong những nguyên nhân gây nên hàng loạt các ca tử vong do bệnh tim và bệnh ung thư phổi. Nhiều nghiên cứu cho thấy, nguy cơ bị bệnh tim đối với người hít khói thuốc tại nhà hoặc ở văn phòng làm việc cao hơn khoảng 25 - 30%.
Hút thuốc lá thụ động cũng là một yếu tố làm tăng rủi ro mắc nhiều bệnh lý khác nhau. Đặc biệt, trẻ được sinh ra từ mẹ bầu có hút thuốc sẽ có nguy cơ bị nhiễm trùng đường hô hấp cao hơn so với mẹ bầu không hút thuốc.
